Ο παρωτιδικός αδένας, ή αλλιώς παρωτίδα, αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους σιαλογόνους αδένες στο ανθρώπινο σώμα. Οι αδένες αυτοί είναι δύο στο σύνολο, ένας σε κάθε πλευρά του προσώπου, μπροστά και κάτω από τα αφτιά. Η βασική λειτουργία των συγκεκριμένων αδένων είναι να παράγουν σάλιο, το οποίο διοχετεύουν στη στοματική κοιλότητα μέσα από τον εκφορητικό πόρο. Από τον παρωτιδικό αδένα διέρχεται ένα κινητικό νεύρο του προσώπου, το προσωπικό νεύρο, το οποίο είναι υπεύθυνο για τη διεξαγωγή αρκετών εκφράσεων. Στην περιοχή του αδένα ενδέχεται, ορισμένες φορές, να αναπτυχθούν κύσεις ή όγκοι, η ύπαρξη των οποίων μπορεί να οδηγήσει στην ανάγκη για αφαίρεση του παρωτιδικού αδένα.
Καλοήθεις όγκοι στον παρωτιδικό αδένα: Πώς εμφανίζονται & τι συμπτώματα προκαλούν
Αν αναπτυχθούν κύστεις ή όγκοι στον παρωτιδικό αδένα, ο ασθενής να εκδηλώσει μια αισθητή διόγκωση στην περιοχή της κάτω γνάθου, του μάγουλου ή μπροστά από το αυτί. Η πλειοψηφία των παρωτιδικών όγκων χαρακτηρίζεται από καλοήθεια. Τέτοιοι όγκοι είναι το πλειόμορφο αδένωμα, που αποτελεί και την πιο συχνή μορφή, και ο όγκος του Warthin.
Οι καλοήθεις όγκοι παρουσιάζουν μια αισθητή διόκωση, η οποία κινείται κατά την ψηλάφιση. Η ύπαρξή τους είναι ανώδυνη και δεν προκαλεί δυσάρεστα συμπτώματα. Ωστόσο, καθώς παρουσιάζεται σταδιακή αύξηση του μεγέθους τους, προκαλώντας παραμορφώσεις στην περιοχή του προσώπου και άσκηση πίεσης στο προσωπικό νεύρο, γεγονός το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε παράλυση τμήματος του προσώπου, είναι σημαντικό να πραγματοποιηθεί αφαίρεσή τους.
Κακοήθεις όγκοι παρωτιδικού αδένα: Κατηγορίες & Συμπτώματα
Σε πιο σπάνιες περιπτώσεις ενδέχεται να εμφανιστούν κακοήθεις όγκοι στην παρωτίδα όπως ο κυψελοειδής όγκος και το βλεννοεπιδερμοειδές καρκίνωμα, κρίνοντας επιτακτική την αφαίρεση του παρωτιδικού αδένα. Μάλιστα, αν καλοήθεις παρωτιδικοί όγκοι όπως το πλειόμορφο αδένωμα παραμείνουν ανέπαφοι για αρκετό καιρό, ενδέχεται να μετατραπούν σε κακοήθεις. Η εκδήλωση συμπτωμάτων όπως πόνος, ξαφνική αύξηση του μεγέθους του όγκου ή η εμφάνιση παράλυσης του προσωπικού νεύρου υποδηλώνουν την ύπαρξη καρκινικών κυττάρων, δηλαδή κακοήθειας. Γενικότερα, οποιαδήποτε διόγκωση στην περιοχή είναι σημαντικό να εξετάζεται ενδελεχώς μέσω βιοψίας με λεπτή βελόνη, προκειμένου να αναγνωριστεί η φύση του όγκου.
Παρωτιδεκτομή – Αφαίρεση παρωτιδικού αδένα: Διαδικασία επέμβασης
Η παρωτιδεκτομή συνιστά τη χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση του παρωτιδικού αδένα. Όταν εντοπίζεται όγκος στη συγκεκριμένη περιοχή, ενδείκνυται η αφαίρεση του όγκου μαζί με ολόκληρο ή μέρος του παρωτιδικού αδένα. Μετά την αφαίρεσή του, ο όγκος υποβάλλεται σε ενδελεχή ιστολογική εξέταση, για τον αποκλεισμό ύπαρξης κακοήθειας. Η συγκεκριμένη επέμβαση παρουσιάζει σημαντικό βαθμό δυσκολίας καθώς το προσωπικό νεύρο διέρχεται μέσα από τον παρωτιδικό αδένα. Το συγκεκριμένο νεύρο διαδραματίζει κυρίαρχο ρόλο στη διενέργεια κινήσεων του προσώπου, και οποιοσδήποτε τραυματισμός του μπορεί να οδηγήσει σε παράλυση του τμήματος του προσώπου που νευρώνει.
Για την προστασία του προσωπικού νεύρου και την αποφυγή δυσάρεστων επιπλοκών έχει καθιερωθεί η αναγνώριση της πορείας και των διακλαδώσεων του νεύρου με τη χρήση της νευροπαρακολούθησης. Αυτή πραγματοποιείται μέσω νευροδιεγέρτη και διαθερμίας με ραδιοσυχνότητες, όπου με την αξιοποίηση ηλεκτροδίων αναγνωρίζεται το νεύρο, αποφεύγοντας τυχόν τραυματισμό του. Σε σπάνιες περιπτώσεις που εντοπίζεται διήθηση του όγκου στο προσωπικό νεύρο, ενδέχεται ο χειρουργός να προβεί σε διατομή αυτού.
Η Χειρουργός ΩΡΛ Δρ. Όλγα Παπαδοπούλου πραγματοποιεί την αφαίρεση του όγκου με προσεκτικές κινήσεις απομακρύνοντας αυτόν και το τμήμα της παρωτίδας που βρίσκεται πλησίον του. Αν όγκος είναι κακοήθης, παράλληλα με την αφαίρεσή του πραγματοποιείται και λεμφαδενικός καθαρισμός, για την αποφυγή μεταστάσεων. Τέλος, η τομή κλείνει με πλαστική ραφή, για ένα άριστο αισθητικό αποτέλεσμα χωίς ουλές, ταυτόχρονα με την επίτευξη ταχύτερης επούλωσης.
Αφαίρεση παρωτιδικού αδένα: Μετεγχειρητική πορεία
Μετά τη συρραφή της τομής πραγματοποιείται τοποθέτηση παροχέτευσης η οποία απομακρύνεται μετά από 1-2 ημέρες. Ο ασθενής λαμβάνει εξιτήριο από το νοσοκομείο την ίδια ή την επόμενη μέρα, παρουσιάζοντας ελάχιστο μετεγχειρητικό πόνο. Χορήγηση αναλγητικών πραγματοποιείται μόνο κατόπιν αιτήματος του ασθενούς, ενώ χορηγούνται αντιβιοτικά για προληπτικούς λόγους. Τα ράμματα αφαιρούνται μετά την πάροδο 1 εβδομάδας. Συστήνεται η αποφυγή έντονων δραστηριοτήτων και άρσης βαρών για 2 εβδομάδες μετά την επέμβαση.