Ο έξω ακουστικός πόρος αποτελεί ένα είδος καναλιού που συνδέει το εξωτερικό του κεφαλιού με την τυμπανική μεμβράνη του μέσου ωτός. Το εξωτερικό τμήμα του επενδύεται από χόνδρο, και το εσωτερικό του διαθέτει μια οσστική επιφάνεια. Οι εξοστώσεις στον έξω ακουστικό πόρο αφορούν την οστική επιφάνεια του συγκεκριμένου καναλιού συνιστούν καλοήθεις οστικές αναπτύξεις. Στην πλειοψηφία τους οι εξοστώσεις παραμένουν ασυμπτωματικές, ωστόσο ενδέχεται να προκαλέσουν δυσμενή συμπτώματα όπως απώλεια ακοής και ωτίτιδα. Σε αυτές τις περιπτώσεις, ενδείκνυται η χειρουργική αφαίρεση εξοστώσεων έξω ακουστικού πόρου.

Τι είναι οι εξοστώσεις του έξω ακουστικού πόρου;

Οι εξοστώσεις του έξω ακουστικού πόρου είναι συνήθως πολλαπλές, και σκληρές οστικές δομές που εντοπίζονται στην πλειοψηφία τους αμφοτερόπλευρα και παρουσιάζουν αργή ανάπτυξη. Αποτελούνται αποκλειστικά από οστίτη ιστό και είναι άμισχα. Διαφέρουν σε σχήμα, είτε είναι στρογγυλά, ωοειδή ή επιμήκη. Προκαλούνται στην πλειοψηφία του από τον επαναλαμβανόμενο θερμικό ερεθισμό στην περιοχή του ωτός, γεγονός που πραγματοποιείται όταν εισάγεται τακτικά κρύο νερό στον έξω ακουστικό πόρο.

Όταν εκτίθεται κάποιος τακτικά σε κρύο νερό, το οποίο εισέρχεται στην ωτική κοιλότητα, ενδέχεται να εκδηλώσει δευτερογενή περιοστίτιδα, κατάσταση που προκαλεί την εμφάνιση εξοστώσεων. Η συγκεκριμένη πάθηση χαρακτηρίζεται αλλιώς και ως νόσος των χειμερινών κολυμβητών, καθώς εμφανίζεται συχνότερα σε δύτες και άτομα που βουτούν σε παγωμένο νερό. Ο επαναλαμβανόμενος θερμικός ερεθισμός ενθαρρύνει το περιόστεο να πραγματοποιήσει παραγωγή παράλληλων στρωμάτων οστίτη ιστού, γεγονός που οδηγεί το οστέινο τμήμα του έξω ακουστικού πόρου να αυξηθεί σε μέγεθος.

Συμπτώματα εξοστώσεων έξω ακουστικού πόρου

Σε περίπτωση μικρού μεγέθους εξοστώσεων, δεν εκδηλώνονται συμπτώματα. Ωστόσο, μεγάλες οστικές αναπτύξεις προκαλούν την εμφάνιση συμπτωμάτων, όπως απόφραξη του έξω ακουστικού πόρου. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε βαρηκοΐα αγωγιμότητας, αίσθηση πληρότητας στην περιοχή του αυτιού κατακράτηση νερού, κεριού ή άλλων υπολειμμάτων που μπορεί να εισέλθουν στον ακουστικό πόρο. Η κατακράτηση υπολειμμάτων όπως κεριού και ο εγκλωβισμός τους μέσα στο αυτί εξαιτίας των εξοστώσεων μπορεί να οδηγήσει σε πλήρη απόφραξη του έξω ακουστικού πόρου κοντά στην τυμπανική μεμβράνη.

Καθώς η παραγωγή κεριού είναι σημαντική για την αποβολή νεκρών κυττάρων και περιβαλλοντικών ρύπων, ο εγκλωβισμός του στην περιοχή μεταξύ των εξοστώσεων και του τυμπάνου παρεμποδίζει μετακίνηση του κεριού προς τα έξω και την ορθή υγιεινή της περιοχής. Αυτό οδηγεί σε πολλές περιπτώσεις στην εμφάνιση εξωτερικής ωτίτιδας. Οι επαναλαμβανόμενες και παρατεταμένες λοιμώξεις μπορεί να είναι η αιτία της απώλειας ακοής. Σε προχωρημένες περιπτώσεις της πάθησης, όπου τα συμπτώματα δυσχεραίνουν την καθημερινότητα του ασθενούς, κρίνεται επιτακτική η χειρουργική αφαίρεση των εξοστώσεων έξω ακουστικού πόρου.

Διάγνωση εξοστώσεων έξω ακουστικού πόρου

Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων οι εξοστώσεις παραμένουν ασυμπτωματικές και ο εντοπισμός τους πραγματοποιείται μέσω τυχαίου ελέγχου του αυτιού από ειδικό ωτορινολαρυγγολόγο με τη χρήση ωτοσκοπίου. Παράλληλα, μπορεί να πραγματοποιηθεί ενδοσκόπηση του έξω ακουστικού πόρου με εύκαμπτο ενδοσκόπιο. Σε περίπτωση που κρίνεται επιτακτική η χειρουργική επέμβαση, διενεργείται αξονική τομογραφία προεγχειρητικά η οποία παρέχει σαφή εικόνα του μεγέθους και της έκτασης των εξοστώσεων, τα οποία αποτελούν σημαντικά δεδομένα για τη διεξαγωγή της επέμβασης για την αφαίρεση των εξοστώσεων έξω ακουστικού πόρου.

Παράλληλα διενεργείται ακοόγραμμα για τη διάγνωση της βαρηκοΐας αγωγιμότητας ή κάποιας άλλης ακουστικής διαταραχής. Η χειρουργική αφαίρεση εξοστώσεων έξω ακουστικού πόρου έχει ένδειξη σε περιπτώσεις υποτροπιάζουσας εξωτερικής ωτίτιδας, απώλειας ακοής, ωταλγίας και άλλων παθήσεων για τη θεραπεία των οποίων είναι σημαντικό να αφαιρεθούν οι συγκεκριμένες οστικές αναπτύξεις.

Αφαίρεση εξοστώσεων έξω ακουστικού πόρου: Διαδικασία & Μετεγχειρητική αποκατάσταση

Η αφαίρεση εξοστώσεων έξω ακουστικού πόρου πραγματοποιείται μέσω μιας χειρουργικής επέμβασης γνωστής ως καναλοπλαστική. Η Χειρουργός ΩΡΛ Δρ. Όλγα Παπαδοπούλου πραγματοποιεί την επέμβαση μέσω μιας τομής πίσω από το αυτί, η οποία διευκολύνει την εξαγωγή των οστικών αναπτύξεων στο κροταφικό οστό που έχουν φράξει τον έξω ακουστικό πόρο. Η διαδικασία μπορεί επίσης να πραγματοποιηθεί μέσα από τον ίδιο τον ακουστικό πόρο. Στη συνέχεια η τομή συρράπτεται και τα ράμματα αφαιρούνται μια εβδομάδα αργότερα. Ωστόσο, οι ασθενείς πρέπει να αποφεύγουν την επαφή με κρύο νερό, άνεμο και υγρασία κατά τη διάρκεια της περιόδου αποκατάστασης, η οποία μπορεί να διαρκέσει από 1-3 μήνες.