Οι πολύποδες στη μύτη συνιστούν καλοήθεις, σταφυλόμορφες αναπτύξεις του ρινικού βλεννογόνου. Αυτές οι μαλακοί, ανώδυνοι σχηματισμοί που εντοπίζονται εντός των ρινικών θαλαμών μπορεί να ποικίλλουν σε μέγεθος και αριθμό, ενώ συχνά παρουσιάζουν επεκτατική τάση. Μπορεί να είναι τόσο μικροί που να μη δημιουργούν κανένα πρόβλημα, ή αρκετά μεγάλοι ώστε να προκαλούν μια σειρά από ενοχλήματα. Μάλιστα, καθώς αναπτύσσονται, ενδέχεται να προκαλέσουν απόφραξη των ρινικών θαλάμων, γεγονός που πυροδοτεί την εμφάνιση δυσάρεστων συμπτωμάτων. Οι ρινικοί πολύποδες εμφανίζονται συχνότερα σε ενήλικες παρά σε παιδιά.
Πολύποδες στη μύτη: Αίτια
Τα ακριβή αίτια του σχηματισμού ρινικών πολυπόδων δεν είναι πλήρως κατανοητά, αλλά αρκετοί παράγοντες εμπλέκονται στην ανάπτυξή τους. Ένα από τα βασικά αίτια είναι η ύπαρξη χρόνιας φλεγμονής της ρινός. Η χρόνια φλεγμονή των ρινικών θαλάμων ή των παραρρίνιων κόλπων συμβάλλει στον σχηματισμό ρινικών πολυπόδων. Αυτή η φλεγμονή μπορεί να προκληθεί από διάφορους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων των αλλεργιών, του άσθματος, των επαναλαμβανόμενων λοιμώξεων ή των περιβαλλοντικών ερεθιστικών παραγόντων. Παράλληλα, υπάρχει ισχυρή συσχέτιση μεταξύ του άσθματος και των ρινικών πολυπόδων. Τα άτομα με άσθμα είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν πολύποδες στη μύτη και η συνύπαρξη και των δύο καταστάσεων μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα. Παθήσεις όπως οι επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις του ανωτέρου αναπνευστικού, η αλλεργική ρινίτιδα, η κυστική ίνωση ή το σύνδρομο Churg Strauss μπορούν να συμβάλουν στην εκδήλωση της πάθησης. Καταστάσεις όπως η υπερβολική ευαισθησία ή η αλλεργία στα φάρμακα και ιδίως στην ασπιρίνη αλλά και η έλλειψη βιταμίνης D συγκαταλέγονται στα πιθανά αίτια της ανάπτυξης πολυπόδων. Τέλος, μερικά άτομα μπορεί να έχουν γενετική προδιάθεση να αναπτύξουν ρινικούς πολύποδες. Το οικογενειακό ιστορικό εμφάνισης της πάθησης μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο.
Συμπτώματα ρινικών πολυπόδων
Οι πολύποδες στη μύτη μπορεί να προκαλέσουν μια σειρά συμπτωμάτων, τα οποία μπορεί να ποικίλλουν σε βαρύτητα. Ένα από τα πιο κοινά συμπτώματα είναι η επίμονη ρινική συμφόρηση, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε δυσκολία στην αναπνοή από τη μύτη. Οι ρινικοί πολύποδες προκαλούν παράλληλα μειωμένη αίσθηση της όσφρησης (υποσμία), ενώ ενδέχεται να οδηγήσουν σε ανοσμία, δηλαδή πλήρη απώλεια όσφρησης. Η έντονη καταρροή είναι ένα άλλο κοινό σύμπτωμα της πάθησης. Η μειωμένη αίσθηση της γεύσης, η ρινορραγία, το συχνό ροχαλητό και τα επεισόδια υπνικής άπνοιας εμφανίζονται επίσης συχνά σε ασθενείς με ρινικούς πολύποδες. Οι ρινικοί πολύποδες μπορεί να προκαλέσουν συσσώρευση βλέννας στο πίσω μέρος της μύτης η οποία κατεβαίνει προς το λαιμό, προκαλώντας έτσι οπισθορινική καταρροή και βήχα. Οι μεγάλοι ρινικοί πολύποδες μπορούν να αποφράξουν τα ιγμόρεια, προκαλώντας πονοκέφαλο, πόνο στα πάνω δόντια και πίεση στο μέτωπο ή το πρόσωπο, ενώ ταυτόχρονα αυξάνουν τον κίνδυνο μόλυνσης των ιγμορείων (ιγμορίτιδα). Τέλος, εξάρσεις άσθματος ενδέχεται να εκδηλωθούν σε ασθενείς που πάσχουν από αυτό.
Διάγνωση πολυπόδων ρινός
Η διάγνωση των ρινικών πολύποδων συνήθως περιλαμβάνει έναν συνδυασμό λήψης ιατρικού ιστορικού, κλινικής εξέτασης και απεικονιστικών εξετάσεων. Πιο συγκεκριμένα, η διαδικασία ξεκινά με τη λήψη λεπτομερούς ιατρικού ιστορικού, το οποίο βοηθά στον εντοπισμό πιθανών νοσημάτων που σχετίζονται με την εκδήλωση της πάθησης και στην αξιολόγηση της διάρκειας και της βαρύτητας των συμπτωμάτων. Ακολουθεί η κυριότερη ίσως εξέταση για την ανεύρεση της πάθησης, η ενδοσκόπηση ρινός. Η εξέταση αυτή επιτρέπει την οπτικοποίηση των ρινικών θαλάμων και την επιβεβαίωση της παρουσίας πολυπόδων. Μάλιστα, μπορεί να κριθεί σκόπιμη η αξονική τομογραφία για την αξιολόγηση του μεγέθους και της θέσης των ρινικών πολυπόδων και για τον αποκλεισμό άλλων αιτίων ρινικής απόφραξης. Τέλος, τα τεστ αλλεργίας μπορεί να αποδειχθούν χρήσιμα στην εξακρίβωση τυχόν αλλεργιογόνων παραγόντων.
Πολύποδες στη μύτη : Επιλογές θεραπείας
Η αντιμετώπιση των ρινικών πολυπόδων εξαρτάται από τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων και την επίδρασή τους στην ποιότητα ζωής του ασθενούς. Εάν τα συμπτώματα είναι ήπια, γίνεται προσπάθεια διαχείρισης της πάθησης με συντηρητικά μέτρα. Πρώτη επιλογή όσον αφορά τη θεραπεία της πάθησης είναι η χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής. Αρχικά, χορηγούνται ρινικά σπρέι κορτικοστεροειδών, τα οποία μειώνουν τη φλεγμονή και συρρικνώνουν τους πολύποδες στη μύτη, ενώ ταυτόχρονα αντιμετωπίζουν τα συμπτώματα της ιγμορίτιδας. Οι ρινικές πλύσεις είναι ιδιαίτερα βοηθητικές, εφόσον πραγματοποιούνται για παρατεταμένο χρονικό διάστημα, στην ανακούφιση των συμπτωμάτων και στη βελτίωση της ροής του αέρα στη μύτη. Επίσης, αντιισταμινικά φάρμακα συνταγογραφούνται, εάν κριθεί απαραίτητο, για τη διαχείριση της υποκείμενης αλλεργικής ρινίτιδας. Εάν υφίσταται βακτηριακή λοίμωξη, μπορεί να χρειαστούν αντιβιοτικά.
Σε περιπτώσεις ρινικών πολυπόδων που προκαλούν σοβαρά συμπτώματα ή υποτροπιάζουν, έχει ένδειξη η χειρουργική αντιμετώπιση. Σε αυτή την περίπτωση πραγματοποιείται ενδοσκοπική αφαίρεση πολυπόδων ρινός, η οποία αποσκοπεί στην αφαίρεση των συγκεκριμένων αναπτύξεων και τη διόρθωση τυχόν δομικών προβλημάτων στα ιγμόρεια. Η επέμβαση που εφαρμόζεται συχνότερα είναι η Λειτουργική Ενδοσκοπική Επέμβαση Παραρρίνιων Κόλπων (FESS), η οποία πραγματοποιείται υπό γενική αναισθησία με τη χρήση λεπτών ενδοσκοπίων και εξειδικευμένων εργαλείων. Η πρόσβαση στους ρινικούς πολύποδες αποκτάται από το εσωτερικό της μύτης, χωρίς να χρειάζεται καμία εξωτερική τομή. Η τεχνική αυτή όχι μόνο διευκολύνει την αποτελεσματική αφαίρεση των πολυπόδων, αλλά και τη διεύρυνση των στομίων των ιγμορείων, επιτρέποντας τον διεξοδικό καθαρισμό του σημείου από το οποίο εκφύονται και κατά συνέπεια την ελαχιστοποίηση του κινδύνου μελλοντικής υποτροπής. Η διαδικασία είναι ανώδυνη, ενώ ο ασθενής λαμβάνει εξιτήριο την επόμενη ημέρα. Μάλιστα, η επέμβαση μπορεί να συνδυαστεί στον ίδιο χειρουργικό χρόνο με άλλες επεμβάσεις όπως ο ευθειασμός του ρινικού διαφράγματος, η συρρίκνωση των ρινικών κογχών ή η ρινοπλαστική. Η Χειρουργός ΩΡΛ Δρ. Όλγα Παπαδοπούλου αντιμετωπίζει τους πολύποδες στη μύτη με τα πιο σύγχρονα μέσα, με σκοπό την άμεση και μακροπρόθεσμη ανακούφιση κάθε ασθενούς.