Έχετε αναλογιστεί πόσο σημαντική είναι η αίσθηση της ακοής στην καθημερινότητά μας; Η επικοινωνία, η συνεννόηση, ακόμα και η ασφάλεια βασίζονται σε αυτή. Η ικανότητα αντίληψης του ήχου ισοδυναμεί με την ικανότητα για την εξέλιξη του ανθρώπου, αλλά και με τη διευκόλυνση της καθημερινής του ζωής. Δυστυχώς όμως σε πολλές περιπτώσεις η αίσθηση της ακοής δεν είναι το ίδιο ισχυρή σε όλα τα άτομα. Δεδομένου μάλιστα του αριθμού των διαφορετικών τύπων απώλειας ακοής που υπάρχουν, καταλαβαίνουμε ότι πολλοί άνθρωποι αντιμετωπίζουν πρόβλημα με την ακοή τους. Η προτεινόμενη εξέταση για την αξιολόγηση της ακουστικής ικανότητας είναι το ακοόγραμμα.
Τι είναι το ακοόγραμμα;
Το ακοόγραμμα είναι μια διαγνωστική εξέταση που αξιολογεί την ικανότητα ενός ατόμου να ακούει ήχους διαφορετικών εντάσεων και συχνοτήτων. Σκοπός της εξέτασης είναι να εντοπιστεί η ελάχιστη ένταση που απαιτείται για να γίνουν αντιληπτοί οι ήχοι σε κάθε συχνότητα, ώστε να διαγνωστεί πιθανή απώλεια ακοής και να εκτιμηθεί η σοβαρότητά της. Η εξέταση είναι μη επεμβατική και εντελώς ανώδυνη, διεξάγεται από ειδικό ωτορινολαρυγγολόγο στο ιατρείο και δεν απαιτεί προετοιμασία από τον ασθενή. Η εξέταση πραγματοποιείται στα πλαίσια μιας ολοκληρωμένης εξέτασης που ονομάζεται πλήρης ακοολογικός έλεγχος.
Γιατί πραγματοποιείται το ακοόγραμμα;
Μία από τις πιο κοινές αιτίες για τη διεξαγωγή ακοογράμματος είναι η υποψία απώλειας ακοής. Αυτό μπορεί να προκύψει λόγω δυσκολίας ακοής σε συγκεκριμένες καταστάσεις, όπως δυσκολία παρακολούθησης συνομιλιών σε θορυβώδη περιβάλλοντα. Δεν αποκλείεται επίσης μέλη της οικογένειας να παρατηρήσουν ότι το άτομο τους ζητά συνεχώς να επαναλάβουν αυτό που είπαν ή παρουσιάζει έλλειψη προσοχής, με αποτέλεσμα να ωθηθεί το άτομο στον ωτορινολαρυγγολόγο για ακοόγραμμα. Τέλος,παιδιά που παρουσιάζουν καθυστέρηση στην ομιλία ή των οποίων οι εκπαιδευτικοί στο σχολικό περιβάλλον παρατηρούν πρόβλημα στην ακοή, χρειάζονται λεπτομερή ακοομετρική αξιολόγηση.
Αξιολογώντας την ακουστική ικανότητα, διευκολύνεται η διάγνωση διαφόρων μορφών βαρηκοΐας, όπως η βαρηκοΐα αγωγιμότητας, η νευροαισθητήρια βαρηκοΐα ή η μικτή βαρηκοΐα η οποία αποτελεί ένα συνδυασμό των δύο προηγούμενων. Κατ’ αυτόν τον τρόπο,το ακοόγραμμα συνδράμει στη διάγνωση διαφόρων παθήσεων, όπως η απώλεια ακοής λόγω γήρανσης (πρεσβυακουσία), η ωτοσκλήρυνση, η εκκριτική ωτίτιδα (δηλαδή η συσσώρευση υγρού πίσω από το τύμπανο), η αιφνίδια βαρηκοΐα η οποία πλήττει συνήθως το ένα από τα δύο αυτιά, κάποιος ακουστικός τραυματισμός, η νόσος Meniere, το ακουστικό νευρίνωμα και η διάτρηση τυμπάνου.
Διαδικασία του ακοογράμματος
Το ακοόγραμμα διεξάγεται σε έναν ήσυχο χώρο ή σε ηχομονωμένο θάλαμο. Ο εξεταζόμενος φοράει ειδικά ακουστικά και καλείται να μην κινείται ή μιλάει κατά τη διάρκεια της εξέτασης. Τα ακουστικά είναι συνδεδεμένα με τον ακοογράφο, ο οποίος παράγει ήχους διαφόρων συχνοτήτων και εντάσεων που μεταδίδονται στα δύο αυτιά. Ο εξεταζόμενος πρέπει να πατήσει ένα κουμπί κάθε φορά που αντιλαμβάνεται έναν ήχο, ακόμη και χαμηλής έντασης. Ο γιατρός καταγράφει την ελάχιστη ένταση που αντιλαμβάνεται ο εξεταζόμενος για κάθε συχνότητα.
Κατά τη διάρκεια του ακοογράμματος, μπορεί να διενεργηθεί επίσης η εξέταση της οστέινης αγωγής. Για την εξέταση αυτή, ο ωτορινολαρυγγολόγος τοποθετεί ένα ειδικό οστεόφωνο στο οστό πίσω από το αυτί, το οποίο μεταδίδει ήχους απευθείας στον κοχλία. Τα αποτελέσματα καταγράφονται στο ακοόγραμμα, απεικονίζοντας τη λειτουργία του ακουστικού νεύρου.
Από ποια ηλικία μπορεί να πραγματοποιηθεί η εξέταση;
Η εξέταση μπορεί να γίνει από την ηλικία των 4-5 ετών, όταν το παιδί είναι σε θέση να συνεργαστεί. Από την ηλικία αυτή και άνω, η εξέταση μπορεί να γίνει σε οποιοδήποτε στάδιο της ζωής.
Τι απεικονίζει το ακοόγραμμα;
Γενικά, προκειμένου να αντιληφθεί και να ερμηνεύσει ο εγκέφαλος το ακουστικό ερέθισμα, πρέπει τα ακουστικά σήματα να περάσουν στο εσωτερικό αυτί, να γίνει διέγερση των αισθητηρίων κυττάρων στο εσωτερικό αυτί κι έπειτα να ολοκληρωθεί η διαδικασία με την αποστολή και επεξεργασία του σήματος από τον εγκέφαλο. Προτού αναφερθούμε στο ακοόγραμμα, είναι σημαντικό να ξεχωρίσουμε δύο βασικά στοιχεία του ήχου, την ένταση και τη συχνότητά του. Η ένταση των ήχων μετριέται σε ντεσιμπέλ (dB), με τον ψίθυρο να κυμαίνεται στα 30 dB και τους ήχους ισχυρού θορύβου να φτάνουν έως και 140 dB. Οι συχνότητες μετρώνται σε Hertz (Hz).Το ακοόγραμμα εστιάζει στις συχνότητες από 250 έως 8.000 Hz, οι οποίες είναι αναγκαίες για την κατανόηση της ομιλίας. Μάλιστα, το ακοόγραμμα παρουσιάζει την ακουστική ευαισθησία κάθε αυτιού για διάφορες συχνότητες, ενώ η αποτύπωση των δεδομένων γίνεται σε διάγραμμα. Τα αποτελέσματα για κάθε αυτί είναι διαφορετικού χρώματος, με το μπλε χρώμα να αντιστοιχεί στο αριστερό αυτί και το κόκκινο στο δεξί.
Αν και το ακοόγραμμα μπορεί να πραγματοποιηθεί και σε διάφορα διαγνωστικά κέντρα, είναι σημαντικό να γίνεται από έμπειρο ωτορινολαρυγγολόγο, ειδικά αν ο ασθενής που εξετάζεται είναι παιδικής ηλικίας. Έτσι, γίνεται άμεση αξιολόγηση των αποτελεσμάτων και αν κριθεί απαραίτητο συστήνονται περαιτέρω εξετάσεις. Έτσι, καθορίζεται με ακρίβεια το αίτιο και η μορφή της βαρηκοΐας και διαμορφώνεται η κατάλληλη στρατηγική αποκατάστασης της ακοής στο βέλτιστο βαθμό. Η Χειρουργός ΩΡΛ Δρ. Όλγα Παπαδοπούλου πραγματοποιεί τη συγκεκριμένη εξέταση προκειμένου όχι μόνο να βρει το αίτιο της απώλειας ακοής αλλά και να προτείνει το κατάλληλο θεραπευτικό πλάνο που θα βοηθήσει κάθε ασθενή να ανακτήσει την ποιότητα της ζωής του.